Rewitalizacja terenu Podzamcza w Lublinie

Teren Podzamcza w Lublinie, historyczna dzielnica żydowska, aktualnie jest zdegradowaną i nieatrakcyjną przestrzenią miejską. Znajduje się tam bazar oraz zajmujący dużą powierzchnię dworzec autobusowy, wraz z parkingami i placami manewrowymi. W związku z kandydowaniem Lublina do tytułu Europejskiej Stolicy Kultury 2016, a także uczestnictwem w programie Heritage as Opportunity w ramach URBACT II, podjęto starania o rewitalizację tego obszaru.

Chcąc dać mieszkańcom możliwość wpływu na kierunek zmian, zorganizowano konsultacje społeczne przy makiecie Podzamcza, gdzie mieszkańcy mogli układać swoją wizję nowego Podzamcza oraz spotkania ekspertów (Lokalnej Grupy Wsparcia). Trwały one prze dwa tygodnie w drugiej połowie maja 2010, a ich efekt – społeczny wniosek do planu zagospodarowania przestrzennego został upubliczniony w połowie lipca. Organizatorami byli Urząd Miasta Lublina we współpracy z Ośrodkiem Brama Grodzka – Teatr NN oraz Forum Rozwoju Lublina.

Lokalna Grupa Wsparcia, to ciało konsultacyjne powstałe na potrzeby projektu HerO. Składa się z przedstawicieli najważniejszych instytucji, działających na rewitalizowanym terenie, a także grup obecnych i potencjalnych użytkowników. W Lublinie w skład Grupy wchodzą między innymi przedstawiciele:

•     spółki Bazar (zarządzającej targowiskiem)
•     miejskich instytucji kultury (m. in. Ośrodek Brama Grodzka – Teatr NN)
•     Rady Dzielnic Śródmieście i Stare Miasto
•     uczelni wyższych (Politechnika Lubelska)
•     organizacji pozarządowych (EkoLublin, Klaster Restauratorów i Hotelarzy)
•     izb rzemieślniczych
•     biura konserwatora zabytków

Spotkali się oni 6 razy w ciągu dwóch tygodni, dyskutując na ważnymi dla tego obszaru kwestiami, takimi jak: obsługa terenu, historia i dziedzictwo, program użytkowy, przestrzenie publiczne oraz krajobraz miejski.
Mieszkańcy Lublina mieli z kolei możliwość układania na specjalnie do tego celu przygotowanej makiecie swoich wizji zrewitalizowanego Podzamcza. Używali do tego styropianowych klocków i kartonów (zastosowano więc rozwiązania podobne do niektórych elementów techniki Planning for real). Te koncepcje były potem fotografowane i opisywane przez przedstawicieli Forum Rozwoju Lublina i studentów architektury Politechniki Lubelskiej. Opisy, wraz z wieloma innymi materiałami dotyczącymi konsultacji, dostępne były na stronie internetowej. W ciągu dwóch tygodni stworzono 52 koncepcje zagospodarowania tego terenu.
Efektem tych konsultacji był społeczny wniosek do planu zagospodarowania przestrzennego, który został złożony na ręce Prezydenta Miasta 13 lipca 2010 roku. Dokument zawierał opis potrzeb użytkowników przestrzeni, sugerowanych sposobów zaspokojenia tych potrzeb oraz opis funkcji, jakie powinno pełnić Podzamcze, jak również uwagi o jakości przestrzeni, formach zabudowy, zieleni, ale też o organizacyjno-ekonomicznych aspektach realizacji.Poniżej można szczegółowy opis procesu oraz komentarz pana Marcina Skrzypka – jednego głównych z organizatorów konsultacji – na temat przygotowania, realizacji i specyfiki przeprowadzonych działań.