Lokalne ramy rozwoju w South Tyneside (Wielka Brytania)
Rok realizacji: 2004 - 2006South Tyneside to mała, ale bardzo zróżnicowana wewnętrznie gmina miejska, leżąca w północnej Anglii, licząca ponad 150 tys. mieszkańców. Jej teren zamieszkuje wiele różniących się od siebie społeczności, które tworzą niemal 80 odrębnych sąsiedztw o charakterze miejskim, podmiejskim i czysto wiejskim. Mimo tych odrębności władzom udało się z sukcesem zaangażować mieszkańców we wspólne kształtowanie lokalnych strategii.
Spis treści
1. Esencja projektu
| Inicjatywa | Lokalne ramy rozwoju |
| Miejsce/czas | South Tyneside (Wielka Brytania), 2004–2006 |
| Etapy | Diagnozowanie |
2. Kontekst
Podstawowym dokumentem rozwojowym i planistycznym w Anglii i Walii są „Lokalne ramy rozwoju” (Local Development Framework, LDF), wprowadzone w 2004 roku. Do dokumentów LDF należą:
- „Oświadczenie w sprawie angażowania społeczności” (Statement of Community Involement), wyznaczające ramy jak najwcześniejszego konsultowania opracowywanych przez władze dokumentów i planowanych działań;
- „Roczny raport monitoringu” (Annual Monitoring Report), przedstawiający postępy w realizacji przyjętych strategii;
- „Lokalny plan rozwoju” (Local Development Scheme) – dokument określający kolejność i sposób opracowywania dokumentów strategicznych;
- „Przyjęte mapy projektowe” (Adopted Proposal Maps) – kartograficzne przedstawienie konsekwencji wszystkich dokumentów strategicznych.
Do dokumentów fakultatywnych należą:
- „Lokalne plany działania” (Area Action Plans), które określają ramy rozwoju konkretnych obszarów (np. programy rewitalizacji), wyznaczają konkretne sposoby realizacji założonych celów;
- „Lokalne zasady rozwoju” (Local Development Orders), uszczegóławiające przepisy związane z rozwojem wybranych obszarów;
- „Uproszczone strefy planowania” (Simplified Planning Zones), wyznaczające obszary, gdzie władza chce stymulować rozwój i ułatwić prace inwestorom.
Ponadto w skład LDF wchodzi również „Strategia włączania społeczności”, która określa sposób, w jaki władze zamierzają włączyć społeczność w opracowywanie dokumentów strategicznych.
South Tyneside to mała, ale bardzo zróżnicowana wewnętrznie gmina miejska, leżąca w północnej Anglii, licząca ponad 150 tys. mieszkańców. Jej teren zamieszkuje wiele różniących się od siebie społeczności, które tworzą niemal 80 odrębnych sąsiedztw o charakterze miejskim, podmiejskim i czysto wiejskim. Mimo tych odrębności władzom udało się z sukcesem zaangażować mieszkańców we wspólne kształtowanie lokalnych strategii.
3. Opis procesu
Prace nad „Lokalnymi ramami rozwoju” rozpoczęto od konsultacji przeprowadzonych w lecie 2004 roku w często odwiedzanych przez mieszkańców miejscach. Zapytano ich o opinie na temat 21 kwestii dotyczących codziennego życia w South Tyneside, rozbitych na szczegółowe zagadnienia. W kwestionariuszach oraz podczas spotkań pytano mieszkańców również o to, co wiedzą o systemie i procedurach planowania oraz o możliwości włączania się mieszkańców w te procesy. Uzyskane odpowiedzi posłużyły jako punkt wyjścia do opracowania dokumentów składowych „Lokalnych ram rozwoju”, „Strategii włączania społeczności” i „Lokalnych planów działania”. Aby jak najbardziej „uspołecznić” ten proces, władze opracowały „Strategię włączania społeczności”, określającą możliwości angażowania mieszkańców w poszczególne etapy kształtowania każdego dokumentu strategicznego.
Proces angażowania społeczności w opracowanie podstawowych dokumentów LDF składał się z różnych etapów:
Etap 1 Publikacja wstępnych założeń i możliwych rozwiązań; możliwość zgłaszania uwag do dokumentu;
Etap 1a Rozpatrzenie uwag, opracowanie roboczego dokumentu uwzględniającego preferowane rozwiązania;
Etap 2 Konsultacje dokumentu roboczego; możliwość zgłaszania uwag;
Etap 2a Analiza komentarzy, publiczne odniesienie się do nich (z podaniem powodów nieuwzględnienia uwag), naniesienie poprawek na dokument roboczy;
Etap 3 Opublikowanie wersji roboczej dokumentów podstawowych i przedłożenie władzom do uchwalenia; możliwość zgłaszania formalnych komentarzy;
Etap 3a Opublikowanie planu alokacji działek; możliwość zgłaszania formalnych komentarzy i wniosków;
Etap 4 Zaopiniowanie dokumentów podstawowych przez niezależnego inspektora, ocena przez inspektora komentarzy z etapów 3 i 3a;
Etap 5 Przyjęcie poprawek do dokumentów podstawowych, opublikowanie dokumentów oraz raportu inspektora.
Proces uchwalania dokumentów fakultatywnych jest prostszy i składa się z trzech etapów: przygotowania i opublikowania roboczej wersji dokumentu, konsultacji społecznych jego treści wraz z odniesieniem się do zgłoszonych uwag oraz opublikowania ostatecznej wersji dokumentu.
Harmonogram
Sam proces uchwalenia „Strategii włączania społeczności” został w dokumencie przedstawiony na bazie następującego schematu:
| luty 2005 | Nieformalne, wstępne konsultacje w celu zdiagnozowania zakresu, w jakim mieszkańcy chcą być angażowani |
| sierpień 2005 | Konsultacje roboczej wersji dokumentu |
| od stycznia 2006 | Uwzględnienie komentarzy i opinii, przekazanie informacji zwrotnej o odrzuconych sugestiach (newsletter, strona internetowa, spotkania) |
| 6 tygodni na pisemne konsultacje | Oficjalne opublikowanie strategii |
| maj 2006 | Zaopiniowanie dokumentu przez niezależnego inspektora |
| lipiec 2006 | Uwzględnienie poprawek inspektora, zamknięcie dokumentu |
| wrzesień 2006 | Przyjęcie dokumentu przez władze |
South Tyneside Council. Statement of Community Involvement. Adopted Local Development Document. July 2006
Prace nad „Strategią rdzeniową” zapoczątkowało dokładne sprawdzenie uchwalonych wcześniej dokumentów strategicznych, aby zapewnić ich wzajemną spójność. Stworzono załączniki techniczne, uzupełniające brakującą dokumentację. Aby włączyć w dalsze prace jak największą grupę mieszkańców, opracowano czterostronicową ulotkę, podsumowującą założenia i filozofię tworzenia nowych dokumentów. Plan prac, żeby uczynić go jak najbardziej atrakcyjnym, został zaprezentowany w formie gry planszowej. Konsultacje i prezentacje planu organizowano w jak największej liczbie dzielnic. O spotkaniach byli informowani mieszkańcy i przedsiębiorcy. Wykorzystywano nie tylko kwestionariusze, ale również aktywne, warsztatowe metody planowania.
4. Rezultaty
Strategia wyznacza dziesięcioletni horyzont działań. Nad wdrażaniem każdego z wyodrębnionych w dokumencie priorytetów czuwa strategiczna grupa tematyczna. Każda grupa opracowuje szczegółowy plan działania i wdrożenia postanowień. Podczas prac nad operacjonalizacją i realizacją poszczególnych etapów strategii będą odbywają się kolejne konsultacje z mieszkańcami, aby zapewnić przełożenie lokalnych potrzeb na działania podejmowane przez samorząd.
Co trzy lata do 2010 roku strategia jest rewidowana, badane są stan wprowadzania jej w życie oraz jej dostosowanie do zmieniających się warunków. Dzięki temu dokument ten faktycznie wyznacza kierunki rozwoju, nie jest jedynie oderwanym od rzeczywistości tekstem.
ETAP: diagnozowanie
Ważnym elementem w opracowaniu „Strategii społeczności” i „Lokalnych ram rozwoju” w South Tyneside było diagnozowanie. Przeprowadzenie ankiet, wstępnych konsultacji oraz rozmów na dany temat pozwala rozeznać się w opinii obywateli w kwestii konkretnego zagadnienia. Diagnozowanie jest niezbędną podstawą procesów partycypacyjnych, gdyż pokazuje, co sądzą oraz ile na dany temat wiedzą osoby, których problem dotyczy; często pokazuje także, co właściwie jest kwestią problematyczną i najpilniejszą do omówienia i rozwiązania. Dobrze przeprowadzone diagnozowanie kształtuje ramy debaty publicznej i partycypacji.
Tekst: Agata Urbanik
Opracowano na podstawie Planning Advisory Service, „South Tyneside: engaging the community”, www.pas.gov.uk.
