Ogólnokrajowe konsultacje dotyczące ochrony wody we Francji

Od kilku lat jednym z priorytetów działań władz lokalnych i centralnych we Francji jest zrównoważony rozwój, z czym wiąże się m.in. ochrona wody. Pierwsze ogólnokrajowe konsultacje dotyczące tego zagadnienia odbyły się w 2005 roku, jednak te z 2008 roku przeprowadzone były na dużo większą skalę.

2. Kontekst

Od kilku lat jednym z priorytetów działań władz lokalnych i centralnych we Francji jest zrównoważony rozwój, z czym wiąże się m.in. ochrona wody. Pierwsze ogólnokrajowe konsultacje dotyczące tego zagadnienia odbyły się w 2005 roku, jednak te z 2008 roku przeprowadzone były na dużo większą skalę. Dotyczyły one „Generalnego planu zarządzania gospodarką wodną” (Schéma Directeur d’Aménagement et de Gestion des Eaux, sdage) na lata 2010–2015, szczegółowo rozpisanego na każdy z basenów hydrograficznych (jest ich we Francji 12). Głównym celem sdage jest poprawienie stanu wód gruntowych, rzek, jezior i linii brzegowej w całej Francji. Zdecydowano się zapytać mieszkańców każdego z basenów hydrograficznych o opinie w sprawie ochrony wód i zarządzania gospodarką wodną.

3. Opis procesu

Ogólnokrajowe konsultacje zorganizowane były między 15 kwietnia a 15 października 2008 roku przez Ministerstwo Zrównoważonego Rozwoju, Komitet Gospodarki Wodnej (Comités de bassin) oraz liczne organizacje pozarządowe. Rozesłano (bezpośrednio do gospodarstw domowych) 28,5 mln kwestionariuszy, dopasowanych do specyfiki każdego z basenów hydrograficznych.

W ankiecie pytano m.in. o:

1. najważniejsze kwestie i wątpliwości związane z wodą we Francji – przede wszystkim zwrócono uwagę na zanieczyszczenie wody przez pestycydy oraz odpady przemysłowe;
2. stosunek do zmiany nawyków, niezbędnych do zachowania dobrego stanu wód w przyszłości – zgodzono się z tym, że konieczna jest zmiana nawyków: recykling odpadów oraz ekonomiczne zużywanie wody; uznano także, że trzeba pracować nad zmianą sposobów produkcji na bardziej ekologiczne;
3. sposoby wdrażania proponowanych działań, zobowiązania finansowe każdej ze stron oraz konsekwencje tych działań w życiu codziennym – uznano, że proponowane rozwiązania mogłyby być lepiej (bardziej szczegółowo) rozplanowane i wykonane.

Zaczęły również działać liczne strony internetowe, na których można było uzyskać wiele informacji o stanie wód we Francji oraz wziąć udział w dyskusji na forum. Konsultacjom towarzyszyły również spotkania, wystawy informacyjne, a także przedstawienia czy audycje radiowe poświęcone tematyce wody.

Kolejnym etapem planowania „Generalnego planu zarządzania gospodarką wodną” były konsultacje instytucjonalne, w formie spotkań rad regionalnych i generalnych, lokalnych komitetów gospodarki wodnej i innych instytucji. Rozpoczęły się one na początku 2009 roku i trwały do maja 2009 roku. Zarówno w skali lokalnej, jak i ogólnokrajowej brano pod uwagę wyniki tych konsultacji.

4. Rezultaty

Zebrano ponad 412 tys. odpowiedzi (ok. 1,4% ankietowanych). Wyniki nie były reprezentatywne dla całego społeczeństwa francuskiego, jednak duże zróżnicowanie uczestników pozwoliło spojrzeć na postawiony problem z bardzo różnych perspektyw. Poza tym w wyniku konsultacji ustalono m.in., że do jednych z ważniejszych zagadnień należą ceny wody oraz jej oczyszczanie, że bardzo istotne jest korzystanie z lokalnych źródeł wody, że istnieje duże zapotrzebowanie społeczne na większą przejrzystość zarządzania gospodarką wodną, lepszy system informowania oraz większy poziom partycypacji społecznej.