Plan na rzecz rozwoju społeczności dzielnicy Trinitat Nova (Hiszpania)
Rok realizacji: 1997Trinitat Nova to dzielnica Barcelony, która powstała w latach 60. XX wieku. Tworzono ją w pośpiechu, bez planów zagospodarowania przestrzennego, budowano ze złej jakości materiałów; wiele budynków jeszcze w latach 90. nie posiadało kanalizacji. Brak przestrzeni publicznych przyjaznych mieszkańcom i słaba komunikacja z resztą Barcelony sprzyjały rozwojowi problemów społecznych w tej okolicy.
1. Esencja projektu
| Inicjatywa | Plan na rzecz rozwoju społeczności dzielnicy Trinitat Nova |
| Miejsce/czas | Hiszpania, 1997 |
| Narzędzia | Grupy wielokrotne |
2. Kontekst
Trinitat Nova to dzielnica Barcelony, która powstała w latach 60. XX wieku. Tworzono ją w pośpiechu, bez planów zagospodarowania przestrzennego, budowano ze złej jakości materiałów; wiele budynków jeszcze w latach 90. nie posiadało kanalizacji. Brak przestrzeni publicznych przyjaznych mieszkańcom i słaba komunikacja z resztą Barcelony sprzyjały rozwojowi problemów społecznych w tej okolicy.
W 1996 roku działacze ze Stowarzyszenia Sąsiadów Dzielnicy Trinitat Nova zainicjowali prace nad stworzeniem „Planu na rzecz rozwoju społeczności dzielnicy Trinitat Nova”. Bardzo ważnym elementem planu była diagnoza społeczności, w którą włączyli się członkowie Stowarzyszenia Sąsiadów, mieszkańcy dzielnicy, pracownicy naukowi oraz przedstawiciele administracji na szczeblu lokalnym (dzielnicy i miasta) oraz regionalnym (władze Katalonii).
3. Opis procesu
Diagnoza społeczności miała pokazać aktualne problemy dzielnicy oraz potrzeby widziane przede wszystkim oczami jej mieszkańców. Działania przeprowadzone w ramach diagnozy nazwano badaniem uczestniczącym (Investigación-Acción-Participativa). Odbywało się ono na dwóch polach: naukowcy zaangażowani w tworzenie diagnozy zbierali i badali istniejące dane, aktualne i historyczne, dotyczące dzielnicy Trinitat Nova, zaś wolontariusze ze Stowarzyszenia Sąsiadów prowadzili wywiady z mieszkańcami, urzędnikami czy przedstawicielami instytucji i przedsiębiorstw zlokalizowanych w dzielnicy dla pozyskania ich codziennych obserwacji na temat potrzeb, kierunków rozwoju, mocnych i słabych stron życia w Trinitat Nova. Jednym z głównych założeń planu była aktywizacja mieszkańców dzielnicy, rozbudzenie poczucia wspólnoty i patriotyzmu lokalnego.
4. Rezultaty
Doświadczenia z przygotowania i realizacji „Planu na rzecz rozwoju społeczności dzielnicy Trinitat Nova” zachęciło członków Stowarzyszenia Sąsiadów oraz innych organizacji i mieszkańców dzielnicy do zaplanowania kolejnych działań. Efektem jest np. projekt „Trinitat inNova”, nakierowany na przekształcenie dzielnicy w obszar ekologiczny, czy projekt „Jubilado?, sí! Activo también!” (w wolnym tłumaczeniu: „Aktywni emeryci”), aktywizujący osoby starsze.
NARZĘDZIE: Grupy wielokrotne
Działania mieszkańców Trinitat Nova na rzecz rozwoju społeczności opierały się m.in. na spotkaniach zespołów zajmujących się konkretnymi zagadnieniami. Taki sposób organizacji pracy nawiązuje do idei grup wielokrotnych (reconvening groups), które są wariacją na temat tradycyjnych grup fokusowych. Zwykłe grupy fokusowe zakładają jednorazowe spotkanie 8–10 osób na ok. dwugodzinną dyskusję grupową prowadzoną przez moderatora. Różnica polega na tym, że uczestnicy grup wielokrotnych spotykają się co najmniej dwukrotnie po to, aby:
– wstępnie przedyskutować wybrane
– podyskutować o wybranej kwestii po zapoznaniu się z przedstawionymi materiałami informacyjnymi i porozmawianiu na ich temat z osobami spoza grupy uczestników.
Drugie spotkanie odbywa się po upływie czasu wystarczającego na wykonanie „pracy domowej”, przeważnie jest to okres od tygodnia do dwóch. Ta metoda pozwala na bardziej pogłębioną, niż w przypadku zwykłych grup fokusowych, dyskusję i refleksję. Pozwala prześledzić, jak zmieniają się opinie uczestników po wysłuchaniu argumentacji innych rozmówców i zapoznaniu się z materiałami informacyjnymi.
Może służyć również jako pilotaż materiałów informacyjnych. W przypadku dzielnicy Trinitat Nova mieszkańcy zaangażowali się bardziej niż zazwyczaj podczas grup wielokrotnych (zajmowali się np. kontaktem z urzędnikami), ponieważ poruszane zagadnienia dotyczyły ich bezpośrednio.
Tekst: Julia Koczanowicz-Chondzyńska
Opracowano na podstawie: Rebollo Izquierdo, J. O., Blanco, I., El plan comunitario y social de la Trinitat Nova (Barcelona): un referente de la planificación participativa local, [w:] Gobiernos locales y redes participativas, 2002, España, tekst dostępny na stronie www.aytopuentegenil.es, strona internetowa Międzynarodowego Obserwatorium Obywatelskości i Zrównoważonego Rozwoju Środowiska Naturalnego (Observatorio Internacional de Ciudadanía y Medio Ambiente Sostenible) – www.redcimas.org. Opis działań prowadzonych w Trinitat Nova na: http://cimas.eurosur.org/gloobal/fichas/ficha.php?entidad=Experiencias&id=5&htmltable=1.
