Zgromadzenia ludowe w szwajcarskim mieście Kloten

Zgromadzenie ludowe (Landsgemeinde) to znana od średniowiecza forma demokracji bezpośredniej. Jego niemiecka nazwa dosłownie oznacza „wspólnotę zamieszkującą dany kraj”. W Szwajcarii pierwsze udokumentowane zgromadzenie ludowe odbyło się w 1294 roku; wtedy do udziału w nich upoważnieni byli jedynie mężczyźni będący wolnymi obywatelami. Zgromadzenie polegało na omówieniu przez nich najważniejszych spraw i wspólnym podjęciu kluczowych decyzji.

Dziś już tylko dwa szwajcarskie kantony – Appenzell Innerrhoden i Glarus – podtrzymują tradycję zgromadzeń. Wszyscy uprawnieni do głosowania mieszkańcy raz w roku zbierają się na świeżym powietrzu, aby wybrać władze kantonalne, uchwalić ustawy lub ustalić stawki podatkowe. W pozostałych kantonach zrezygnowano z organizacji zgromadzeń ze względu m.in. na ich niepraktyczność i fakt, że nie zapewniają tajności głosowania. Na poziomie lokalnym w większości gmin zachowały się spotkania o podobnej formie – lokalne zgromadzenie mieszkańców, podczas których głosuje się w sprawie konkretnych projektów (po wcześniejszej dyskusji na ich temat). W mieście Kloten w kantonie Zurychu od kilku lat przywraca się natomiast tradycję zgromadzeń ludowych.

Kloten to kilkunastotysięczna miejscowość, znana głównie z jednego z największych lotnisk w Europie. Zgromadzenie ludowe w odświeżonej formule pierwszy raz zorganizowano tam w 2012 roku. Kolejne miało mieć miejsce w 2014 roku, ale ze względu na brak środków przesunęło się na 2016 rok. Ostatnie odbyło się w czerwcu 2019 roku. Organizacją zgromadzeń w Kloten zajmuje się stowarzyszenie Verein Landsgemeinde Kloten przy wsparciu finansowym i administracyjnym rady miasta.

Esencja projektu