Przestrzeń publiczna

Debata publiczna nad projektem rozbudowy portu (Havre, Francja)

Rok realizacji: 1997 - 1998

Spis treści

1. Esencja projektu

Inicjatywa	Debata publiczna nad projektem rozbudowy portu (Havre, Francja)
Miejsce/czas	Francja, 1997-1998
Narzędzia	Debata publiczna CNDP

2. Kontekst

W lutym 1995 roku we Francji wprowadzono ustawowo procedurę debaty publicznej (le débat public), stosowanej jako narzędzie partycypacji społecznej w procesie decyzyjnym, dotyczącym dużych przedsięwzięć związanych z interesem narodowym, a szczególnie projektów o dużym znaczeniu społeczno-gospodarczym albo mających znaczący wpływ na środowisko czy zagospodarowanie terenu. W 1997 roku powstała Narodowa Komisja ds. Debat Publicznych (La Commission Nationale du Débat Publique, CNDP), która jest odpowiedzialna za organizację debat publicznych.

Pierwsza debata publiczna prowadzona przez CNDP dotyczyła projektu „Port 2000” i została zorganizowana w portowym mieście Havre na przełomie lat 1997 i 1998. Havre jest miastem portowym, leżącym na północy Francji (region Normandia), liczącym ponad 190 tys. mieszkańców. Pod koniec lat 90. zaczęto planować rozbudowę i unowocześnienie portu w celu zwiększenia zatrudnienia w regionie (w tym czasie poziom bezrobocia w Havrze wynosił 18%). Planowano rozbudować część przeznaczoną dla transportu kontenerowego.

Działania te mogły jednak zaszkodzić terenom zielonym znajdującym się na południu miasta oraz wpłynąć negatywnie na rybołówstwo w okolicy.

3. Opis procesu

Przygotowano przyjazny środowisku projekt „Port 2000”, który postanowiono przedstawić i omówić podczas konsultacji publicznych. Konsultacje te w formie debaty publicznej odbyły się między listopadem 1997 roku a marcem 1998 roku. W fazie poprzedzającej samą debatę przygotowano makietę portu, materiały audiowizualne oraz broszury informacyjne. Stworzono również stronę internetową poświęconą debacie nad projektem.

25 listopada 1997 roku zorganizowano konferencję prasową, podczas której przedstawiono projekt „Port 2000” oraz opowiedziano o planie konsultacji publicznych. Następnie zorganizowano dwanaście spotkań przeznaczonych dla konkretnych grup bezpośrednio związanych z projektem (np. rybacy z okolic Havre’u, wybrani przedstawiciele regionu, przedstawiciele związków zawodowych portu). Później odbyły się spotkania tematyczne, otwarte dla wszystkich zainteresowanych, gdzie poruszano m.in. tematy: projekt „Port 2000” a rozwój ekonomiczny Normandii, „Port 2000” a środowisko biologiczne, relacje miasto – port. Jedno ze spotkań, dotyczące zagospodarowania terenu i rozwiązań ekonomicznych projektu „Port 2000”, zorganizowano w Paryżu.

Przeprowadzono również otwarte dla publiczności spotkania dotyczące projektu „Port 2000” w różnych miejscach w Normandii. Innym rodzajem konsultacji w tym czasie były spotkania dla konkretnych organizacji, takich jak Zieloni czy Związek Rybaków. Zachęcano mieszkańców Havre’u i okolic do uczestniczenia w konsultacjach. Otrzymano ponad 100 listów popierających projekt „Port 2000”, ale także zwracających uwagę na różne jego aspekty wymagające dopracowania albo zmian.

Harmonogram

Konsultacje dotyczące pierwszej fazy projektu „Port 2000” odbywały się według poniższego harmonogramu:

OKRES	RODZAJ SPOTKANIA	LICZBA SPOTKAŃ
24/11/1997 – 24/02/1998	spotkania grup bezpośrednio związanych z projektem	12
13/01/1998 – 11/03/1999	publiczne spotkania tematyczne	9
6/02/1998 – 20/03/1998	publiczne spotkania ogólne	7
29/11/1997 – 10/03/1998	spotkania z konkretnymi organizacjami	11

4. Rezultaty

Raport podsumowujący konsultacje publiczne i przedstawiający wnioski z nich nie jest jednolity – nie udało się ustalić całkowicie spójnych uwag odnośnie projektu, zamiast tego przedstawiono różne punkty widzenia. Można je podzielić na trzy główne obszary dotyczące: (1) bezpieczeństwa żeglugi, bezpieczeństwa w porcie, obsługi i administracji portu (kwestie techniczne i ekonomiczne); (2) aspektów biologicznych i ekologicznych; (3) zagospodarowania terenu portu i wokół niego jako części miasta – okazało się, że dla mieszkańców Havre’u port i fakt życia w mieście portowym są bardzo istotne. Osobnym, bardzo ważnym tematem były kwestie finansowe.

Przedstawione uwagi uwzględniono przy tworzeniu nowego projektu „Port 2000”. Kolejne konsultacje publiczne odbyły się w marcu i maju 2000 roku, przed rozpoczęciem prac jesienią 2001 roku. Następne konsultacje publiczne dotyczące drugiej fazy projektu odbyły się między lutym a marcem 2002 roku. Zaplanowano budowę Portu 2000 poza terenem portu właściwego, zaczynając od kilku kei, a stopniowo rozszerzając jego obszar do 12 kei o łącznej długości 12 kilometrów. Budowa nowych kei rozpoczęła się w drugiej połowie 2005 roku. W kwietniu 2006 roku zakończono pierwszy etap i oddano do eksploatacji 4 keje, każda o długości do 1,4 kilometra. W ramach rozbudowy Portu 2000 podejmowano również różne inwestycje prowadzone zgodnie z polityką zrównoważonego rozwoju, starając się jak najmniej ingerować w środowisko czy minimalizować negatywne efekty takich ingerencji.

Efekty pierwszych konsultacji publicznych, które zostały zorganizowane przez CNDP, uznano za bardzo zadowalające. Budowa Portu 2000 okazała się dużym sukcesem, a dzięki przeprowadzonym konsultacjom publicznym udało się zminimalizować negatywny wpływ na środowisko czy rybołówstwo w tym rejonie. Przy planowaniu Portu 2000 wzięto również pod uwagę opinie różnych uczestników życia społecznego, np. urzędników, przedstawicieli organizacji pozarządowych, a także związków zawodowych oraz mieszkańców Havre’u.

NARZĘDZIE: Debata publiczna CNDP

Projekt „Port 2000”, dotyczący rozbudowy portu w Havrze został skonsultowany poprzez debatę publiczną przeprowadzoną przez Narodową Komisję ds. Debat Publicznych (CNDP). CNDP ma osiemnastu członków, m.in. reprezentantów organizacji pozarządowych oraz instytucji rządowych, a także prezydenta. Wniosek do CNDP o zorganizowanie debaty publicznej mogą kierować ministrowie, których działań dotyczy dany projekt, przynajmniej 20 posłów lub senatorów, rady regionalne oraz organizacje zajmujące się ekologią i ochroną środowiska. CNDP po odpowiednich analizach może odradzać przeprowadzenie debaty lub zmianę jej tematu, może zorganizować debatę we własnym zakresie bądź zlecić to zadanie instytucji zewnętrznej. Wszystkie etapy przeprowadzania debaty publicznej – od pierwszych badań i analiz do raportu końcowego – są jawne.

Debaty organizowane przez CNDP dotyczą m.in. takich zagadnień, jak: rozbudowywanie linii metra bądź autostrad, budowanie linii wysokiego napięcia czy utylizowanie odpadów. Debaty publiczne organizowane przez CNDP są zinstytucjonalizowaną wersją konsultacji publicznych.

Tekst: Zofia Boni

Opracowano na podstawie strony internetowej portu w Havrze (www.havre-port.fr) oraz strony internetowej CNDP (www.debatpublic.fr). Zapis debaty dotyczącej projektu Port 2000 w Havre dostępny tutaj >>>