Obywatele i obywatelki proponują rozwiązania problemu ubóstwa energetycznego [raport]

Jest już raport podsumowujący 45 rozmów lokalnych w ramach ogólnopolskiego projektu Narady obywatelskiej o kosztach energii! Przeczytajcie o tym co myślą osoby z różnych części Polski o możliwych rozwiązaniach palącego problemu ubóstwa energetycznego. Narady lokalne odbywały się między marcem a czerwcem 2022 roku i wzięło w nich udział 700 osób.

Strach związany z nieprzewidywalnością wzrostu kosztów energii czy osamotnienie w radzeniu sobie z tym problemem wyraźnie wybrzmiały w rozmowach uczestników i uczestniczek narad. Dostrzegli potrzebę zarówno zmian systemowych, jak i bardzo lokalnych rozwiązań wspierających osoby w kryzysie ubóstwa energetycznego i – co ważne – wdrażanych w duchu solidarności oraz poszanowania klimatu.

Infografika podsumowująca najważniejsze punkty raportu (kliknij w grafikę, żeby ją powiększyć)

Zdaniem osób biorących udział w naradzie konieczna jest też dalsza dyskusja, ponieważ temat jest równie ważny, co złożony – wynika z raportu opublikowanego właśnie przez Fundację Stocznia, organizatora projektu Narada obywatelska o kosztach energii. Dla wszystkich staje się powoli jasne, że średni koszt energii będzie w najbliższym czasie wzrastał. Przełoży się to na kondycję ekonomiczną poszczególnych osób i całych rodzin, które będą musiały zmierzyć się z tym problemem, zwiększając wydatki, modyfikując lub ograniczając zużycie energii, czy szukając jej alternatywnych źródeł. Uczestnicy i uczestniczki narad mają tego świadomość i boją się, co przyniosą najbliższe miesiące. Widzą problem i jego powagę, a przy tym postrzegają go jako trudny i złożony. Dają też jasny komunikat: trzeba działać. Proponują rozwiązania, a stawiają przede wszystkim na:

• termomodernizację i wymianę źródeł ciepła, 
• wsparcie lokalnych wspólnot energetycznych (czyli działających na mniejszym terenie wytwórni energii, zasilających inwestujące w nie gminy czy regiony), 
• lepsze i bardziej kompleksowe doradztwo energetyczne. 

Mają przy tym poczucie, że temat wymaga wspólnego działania, w duchu solidarności (choć – co przyznają uczestnicy i uczestniczki narad – finansowanego przez rząd i Unię Europejską, a nie “z mojej” kieszeni) i poszanowania dla ochrony klimatu. 

Wnioski z narad lokalnych pozwoliły nam zidentyfikować szereg wyzwań i pytań, na które – jako organizatorzy całego procesu – będziemy musieli znaleźć rozwiązania i odpowiedzi – najlepiej jeszcze przed panelem obywatelskim, ale również w jego trakcie. Jako temat szczególnie trudny jawi się nam rozmowa o kosztach transformacji energetycznej i – w szczególności – o tym, kto powinien je ponosić – podsumowała Maria Belina Brzozowska, koordynatorka projektu. Osobom uczestniczącym w spotkaniach łatwiej było mówić o sprawach związanych z ich gospodarstwem domowym, a dużo trudniej dyskutować o systemowych rozwiązaniach i układaniu strategii działania. 

Liczymy na to, że zaproponowana przez nas w drugim etapie projektu forma rozmowy pozwoli na uzyskanie brakujących odpowiedzi. Z powyższymi dylematami zmierzą się podczas pięciu spotkań uczestnicy i uczestniczki ogólnopolskiego panelu obywatelskiego zaplanowanego na jesień tego roku. Wypracowany przez nich „werdykt” (katalog rekomendacji rozwiązań dla ubóstwa energetycznego) zostanie do końca roku przedstawiony w opracowanym przez nas raporcie. Przekażemy go wszystkim, którzy mają wpływ na kształtowanie polityk publicznych w tym zakresie na poziomie lokalnym i krajowym – dodała koordynatorka z Fundacji Stocznia.

Więcej o zjawisku ubóstwa energetycznego można przeczytać na www.naradaoenergii.pl. Zachęcamy do obejrzenia filmowego podsumowania narad oraz dłuższej wideo-relacji poszerzonej o rozmowy z osobami uczestniczącymi i ich refleksje z udziału w projekcie.