Co dalej z budżetami partycypacyjnymi?

Dwa tygodnie temu Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację kilku ustaw – Kodeksu wyborczego, ustaw o samorządzie gminnym, powiatowym, wojewódzkim i o ustroju miasta stołecznego Warszawy. Zmiany dotyczyć będą także budżetu partycypacyjnego, m.in. nakładając na miasta na prawach powiatu obowiązek jego wprowadzenia, czy konieczność przeprowadzenia głosowania.  Dyskusja o idei tego mechanizmu, wachlarzu rozwiązań, ale także o wypaczeniach czy błędach w jego stosowaniu rozgorzała więc na nowo.

Osoby zajmujące się budżetem partycypacyjnym  – czy to przedstawiciele organizacji pozarządowych, czy urzędnicy odpowiedzialni za jego przeprowadzenie w gminach  – są zgodne: to mechanizm wymagający rzetelnego przygotowania i przemyślanych reguł. Nowelizacja ustawy niewątpliwie w pewnym stopniu te reguły wspiera, nadając ramy działania dotyczące np. minimalnych kwot budżetu czy spisania wymogów formalnych (całość ustawy można przeczytać tutaj). Jednak pojawiają się też kontrowersje: jak te związane z obowiązkiem wprowadzenia budżetu (na szczęście doprecyzowano, że chodzi o miasta na prawach powiatu, a zdecydowana większość z nich już taki mechanizm ma) czy koniecznością głosowania (z którego zrezygnowała np. Dąbrowa Górnicza w swoim innowacyjnym, deliberacyjnym modelu).

W ramach prowadzonych przez stoczniowy zespół Laboratorium Partycypacji Obywatelskiej działań wielokrotnie podejmowaliśmy temat budżetu partycypacyjnego. Bardzo ważnym wątkiem jest dla nas dbanie o wysokie standardy – zarówno podczas planowania i realizacji działań, jak i ich ewaluacji (polecamy stworzoną przez nas stronę poświęconą budżetowi partycypacyjnemu). A jak obecnie wygląda sytuacja w Polsce? O różnorodności modeli przyjmowanych przez gminy oraz o systemowych wyzwaniach i indywidualnych trudnościach w realizacji budżetów partycypacyjnych napisali dziennikarze Gazety Wyborczej w przekrojowym artykule „Blaski i cienie budżetu obywatelskiego. Najwyższy czas na wersję 2.0?”. Artykuł dostępny jest w wydaniu internetowym pod tym linkiem. Polecamy tę lekturę.

Na koniec zapraszamy do wysłuchania dwóch audycji poświęconych budżetowi partycypacyjnemu w Polsce, w których uczestniczyli lub będą uczestniczyć ludzie Stoczni: „Zmień swoją okolicę” w audycji „Cztery pory roku” Programu Pierwszego Polskiego Radia oraz „Debata w Czwórce”, która odbędzie się w piątek 16 stycznia o godzinie 14.05.