Szkolenia rozwijające kompetencje potrzebne w zarządzaniu organizacją w ramach Wydziału Partycypacji

Czym jest Wydział Partycypacji?

Wydział Partycypacji to realizowany przez Fundację Stocznia program składający się z dwóch etapów skierowany do organizacji pozarządowych, które działają w obszarze partycypacji obywatelskiej. Jego celem jest podniesienie kompetencji merytorycznych i funkcjonalnych tych organizacji, zwłaszcza w kontekście terenów, w których działają. Partycypacja obywatelska rozumiana jest w kontekście programu jako aktywne uczestnictwo obywateli w procesie podejmowania decyzji dotyczących spraw, które mają wpływ na ich życie jako członków i członkinie społeczności. Ta definicja wywodzi się z praktyki Fundacji w zakresie prowadzenia działań partycypacyjnych, którą szczegółowo opisujemy na naszej stronie internetowej. Program Wydział Partycypacji realizujemy, dostrzegając także jego związek z wartościami Unii Europejskiej: praworządnością, demokracją, prawami człowieka i równością; wierzymy, że partycypacją obywatelską urzeczywistnia je w relacjach z obywatelami.

Na czym polega proces szkoleń rozwijających kompetencje w zarządzaniu organizacją w ramach Wydziału Partycypacji?

Wydział Partycypacji składa się z dwóch etapów: szkoleń rozwijających kompetencje w zarządzaniu organizacją (tj. Capacity Building Training), który jest przedmiotem tego tekstu, oraz realizacji mikrograntu, o którym więcej piszemy tutaj. W trakcie procesu szkoleniowego zakwalifikowane organizacje (w przypadku pierwszej edycji: 14, drugiej: 16) biorą udział w serii trzech zjazdów, których celem jest wzmocnienie różnych aspektów ich funkcjonowania. Ich program jest różnorodny i składa się z warsztatów, szkoleń, indywidualnych konsultacji z ekspertami i ekspertkami oraz aktywności sieciujących prowadzonych w 5 głównych obszarach tematycznych: 

• finanse organizacji i pozyskiwanie funduszy, 
• zarządzanie organizacją i projektami partycypacyjnymi, 
• komunikacja wewnętrzna i zewnętrzna, 
• rzecznictwo i współpraca z instytucjami publicznymi, 
• wdrażanie wartości europejskich w działaniach partycypacyjnych;

Organizacje uczestniczące w Wydziale Partycypacji różnią się między sobą liczbą lat funkcjonowania, geograficznym obszarem działania (są z całej Polski; z dużych i małych miast oraz miasteczek) oraz tym, jakiemu konkretnie tematowi się poświęcają, ale łączą je mocne CV w zakresie działań partycypacyjnych oraz chęć rozwijania tej części swojej pracy. Na przestrzeni dwóch edycji Wydziału Partycypacji swoją działalność doskonaliło 30 organizacji z 13 województw, których zakres tematyczny pracy wahał się od rozwijania obszarów wiejskich i organizacji wolontariatu dla osób młodych, przez wspieranie miejskiego aktywizmu oraz prowadzenie badań społecznych, aż po realizowanie kampanii społecznych. 

Organizacje uczestniczące w zjazdach reprezentowały osoby decyzyjne (często zasiadające w ich zarządach), co pomogło zapewnić, że refleksje wyniesione z programu będą miały szansę zostać wcielone w życie organizacji. Co oznaczało to też, że proces szkoleniowy oparty o dyskusję i wymianę doświadczeń wychodził poza same zjazdy Wydziału i miał też miejsce w samych organizacjach po powrocie uczestników i uczestniczek. 

Dlaczego proces szkoleń jest kluczowym etapem Wydziału Partycypacji? 

Wydział Partycypacji jako program wyrasta z przekonania i obserwacji Fundacji, że organizacjom o profilu partycypacyjnym bardzo często brakuje przestrzeni na to, żeby dogłębnie zastanowić się nad swoimi celami i metodami działania, określić swój kierunek i wizję pracy oraz popatrzeć na strategię organizacji ,,z lotu ptaka”. Organizatorzy i organizatorki Wydziału dostrzegły też problem, który dotyka wiele organizacji społecznych, których osoby decyzyjne często są odpowiedzialne za szkolenie oraz ,,uczenie” innych, lecz im samym brakuje czasu na to, żeby wzmacniały i swoje kompetencje. Szczególnie istotną i pomocną z perspektywy uczestników i uczestniczek była też okazja na wymianę swoich doświadczeń z organizacjami, które zmagają się z podobnymi wyzwaniami; osoby reprezentujące organizacje uczestniczące doceniły stworzenie możliwości  poważnej dyskusji o problemach trapiących organizacje znajdujące się w podobnej sytuacji. 

Ważnym celem Wydziału było wsparcie uczestniczących organizacji w poszerzeniu swojego geograficznego obszaru działania – udało się kilka z nich do tego zainspirować i pokazać niezbędne działania, które należy podjąć przygotowując się do tego kroku. Organizatorzy i organizatorki zadbali, aby podczas zjazdów Wydziału panowała atmosfera oparta na zaufaniu i pomocniczości, która była kluczowa podczas głębokich i nieraz wymagających dyskusji mających miejsce podczas zjazdów. Uczestnicy i uczestniczki rozmawiali m.in. o tym, na czym polega relacja między ich organizacjami a państwem oraz jaka jest ich odpowiedzialność wobec obrony przestrzeni demokratycznych i demokracji jako takiej. Wydział Partycypacji pozwolił też organizacjom na zidentyfikowanie i dyskusję nad nowymi wyzwaniami, które przed nimi stoją – uczestnicy i uczestniczki zgodzili się co do tego, że świat, w którym operują organizacje społeczne zmienia się, a co za tym idzie, zmieniają się i potrzeby, obowiązki, jak i możliwości działania samych organizacji. Potrzeba pozostania elastycznym, stawiania czoła nowym wyzwaniom, otwartości na to co nowe, ale też wierności oryginalnym zasadom i wartościom organizacjami były motywami, które regularnie przewijały się podczas dyskusji wśród uczestników i uczestniczek zjazdów.

Dlaczego Wydział Partycypacji składał się z dwóch etapów?

Połączenie procesu szkoleniowego z programem mikrograntowym był jasnym priorytetem dla organizatorów i organizatorek od samego początku – jak się okazało w trakcie Wydziału, nie mylili się w sprawie jego zasadności i skuteczności. Jak podkreślają sami uczestnicy i uczestniczki, wiele kluczowych wątków i potrzeb rozwojowych naturalnie pojawiało się dopiero podczas dyskusji na forum lub w trakcie konsultacji z ekspertami i ekspertkami; to oznacza, że proces szkoleń pozwolił organizacjom uczestniczącym na podjęcie mądrzejszych i lepiej przemyślanych decyzji związanych z dalszym wykorzystaniem środków z mikrograntów. Patrząc na rzeczone mikrogranty z tej perspektywy, można je rozpatrywać w kategorii przedłużenia procesu szkoleniowego, a nie jako osobny etap programu. 

Uczestnicy i uczestniczki programu chwalili też połączenie obu etapów za unikalną przestrzeń, która pozwoliła na przeprowadzenie pewnego rodzaju eksperymentów – tj. odważnych i nowatorskich działań wzrastających, które nie miałyby szansy się odbyć, gdyby nie specjalnie dedykowane im wsparcie (merytoryczne, jak i finansowe). Inni zwracali uwagę na fakt, iż w przypadku podobnych programów dyskusje nad wyzwaniami i pomysłami na nowe działania często ograniczają się do bycia teoretycznymi rozważaniami nad tym, co mogłoby być. Wydział Partycypacji pozwolił jego uczestnikom i uczestniczkom na bezpośrednie wypróbowanie technik pracy, o których dowiedzieli się podczas procesu szkoleniowego lub zaadresowanie konkretnego problemu, który został zidentyfikowany podczas pierwszego etapu Wydziału. 

O pozostałych projektach, ich założeniach, celach, realizacji, efektach i dobrych praktykach z nich wynikających będziemy jeszcze w przyszłości pisać, a tymczasem zachęcamy do zapoznania się z listą projektów z pierwszego i drugiego naboru do mikrograntów.

„Wydział partycypacji” jest częścią programu PROTEUS koordynowanego przez Transatlantic Foundation. Program dofinansowany ze środków UE. Wyrażone poglądy i opinie są jedynie opiniami autora lub autorów i niekoniecznie odzwierciedlają poglądy i opinie Unii Europejskiej lub Europejskiej Agencji Wykonawczej ds. Edukacji i Kultury (EACEA). Unia Europejska ani EACEA nie ponoszą za nie odpowiedzialności.