Transport i środowisko

Konferencja na rzecz transformacji ekologicznej w metropolii Orleanu

Rok realizacji: 2021

Konferencja (posiedzenia) na rzecz transformacji ekologicznej w metropolii Orleanu (Les Assises de la Transition Écologique à Orleans Métropole) to półroczny proces włączający mieszkańców i różne grupy interesariuszy do wspólnej refleksji nad rozwiązaniami sprzyjającymi osiągnięciu celów klimatycznych.

Esencja procesu

Organizatorzy	władze metropolii Orleanu
Realizatorzy	władze metropolii Orleanu, pracami kierował Serge Grouard, wiceprezydent Orleanu ds. transformacji energetycznej i bioróżnorodności wspierany przez radnych z metropolii
Miejsce	metropolia Orleanu (Francja)
Cel	przyspieszyć transformację ekologiczną metropolii Orleanu i wypracować w sposób partycypacyjny konkretne propozycje działań
Narzędzie	grupy robocze, spotkania otwarte, wydarzenia towarzyszące
Czas trwania	styczeń–czerwiec 2021

Kontekst

W obliczu zmian klimatycznych i związanych z nimi wyzwań środowiskowych w 2019 roku francuska metropolia Orleanu zatwierdziła Lokalny plan na rzecz klimatu, powietrza i energii, który służy planowaniu i animacji działań na rzecz transformacji energetycznej i klimatycznej. Dokument zawiera m.in. strategię i plan działań na lata 2019–2025. Wyznaczone cele planu klimatycznego do 2025 roku to: zmniejszyć zużycie energii o 12%, dwukrotnie zwiększyć produkcję energii odnawialnej i zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych o 17%.

Jednym z następstw przyjęcia planu było rozpoczęcie w 2021 roku nowego procesu refleksji i dyskusji na rzecz klimatu nazwanego Konferencją (posiedzeniami) na rzecz transformacji ekologicznej (Les Assises de la Transition Écologique). Celem tego procesu było przyspieszenie ruchu na rzecz ekologicznej transformacji terytorium metropolii i wypracowanie w sposób partycypacyjny konkretnych rozwiązań. Za pomocą różnorodnych aktywności władze regionu planowały połączyć osoby i organizacje już zaangażowane z tymi, które dopiero chcą się zaangażować, wymienić inspiracjami i pomysłami oraz wypracować rozwiązania, jak realizować cele transformacji na terytorium metropolii.

Inicjatywa była skierowana do wszystkich (mieszkańców i mieszkanek, osób z urzędów, organizacji, instytucji i podmiotów gospodarczych itp.) i dawała możliwość wspólnej refleksji nad rozwiązaniami potrzebnymi, by przeprowadzić transformację ekologiczną. Organizatorzy zakładali, że działania proklimatyczne muszą być zrozumiane i akceptowane przez wszystkich, a transformacja musi bazować na współpracy i partycypacji obywatelskiej, oraz że należy docenić i wspierać tych, którzy już zaangażowali się w przemiany w regionie.

Proces trwał 6 miesięcy, od stycznia do czerwca 2021 roku, i skupiał się na dziewięciu tematach związanych z transformacją ekologiczną. Ze względu na sytuację epidemiczną większość spotkań w ramach konferencji odbyła się w formie on-line.

Opis procesu

Za organizację całości procesu odpowiadał komitet sterujący i tzw. triady tematyczne złożone z radnego/radnej metropolii, osoby reprezentującej urząd metropolii i przedstawiciela/przedstawicielki społeczeństwa obywatelskiego. Kierował nimi Serge Grouard, wiceprezydent Orleanu do spraw transformacji energetycznej i bioróżnorodności, który był wspierany przez sześcioro radnych z metropolii. Proces był wspierany w ramach projektu Healthy, Clean Cities realizowanego przez EIT Climate-KIC.

W czasie konferencji poruszono 9 tematów:

bioróżnorodność,
energia,
mobilność,
zrównoważone miasto,
żywienie i rolnictwo,
woda,
ryzyko powodzi,
modernizacja energetyczna,
redukcja odpadów.

Pracę nad każdym tematem pilotowały triady tematyczne. Przebiegała ona w różnych formach, np. warsztatów, spotkań i spacerów edukacyjnych, webinarów czy warsztatów artystycznych. Każde wydarzenie miało określoną grupę docelową – część była otwarta dla wszystkich, część przeznaczona dla wybranych grup, np. urzędników i urzędniczek lub osób zawodowo zajmujących się poruszanymi tematami. Na większość wydarzeń obowiązywały zapisy.

Proces konferencji podzielony był na 3 etapy:

etap nauki (styczeń–luty), w czasie którego uczestnicy i uczestniczki procesu zgłębiali wybrane tematy. Do każdego z nich został przygotowany pakiet wiedzy (dokumentów, webinarów, książek itp.). Osoby nim zainteresowane mogły też zapisać się do udziału w związanych z nim wydarzeniach. W tej fazie odbywały się warsztaty skierowane głównie do osób z urzędów i specjalistów/specjalistek;
etap tworzenia (marzec–kwiecień), podczas którego w czasie różnorodnych wydarzeń on-line i off-line zbierano istniejące inicjatywy służące transformacji ekologicznej i szukano nowych. W tej fazie odbywały się m.in. warsztaty dla urzędników i urzędniczek, otwarte dla wszystkich warsztaty on-line, podczas których rozmawiano o istniejących inicjatywach lokalnych, aby lepiej zrozumieć, jak działają, co się w nich sprawdza, a co niekoniecznie, a także ogólnodostępne warsztaty, podczas których szukano konkretnych rozwiązań dotyczących poruszanych tematów, i oddolnie organizowane wydarzenia towarzyszące;
etap syntezy (czerwiec), czyli zebrania efektów wszystkich działań w ramach procesu oraz uporządkowania płynących z nich wniosków. Z wynikami można było zapoznać się na otwartym dla wszystkich wydarzeniu podsumowującym proces (w Wiosce Przemian Ekologicznych) oraz na stronie internetowej, gdzie znalazły się też sprawozdania dotyczące dyskusji wokół wszystkich dziewięciu tematów.

Harmonogram konferencji. Źródło: strona procesu

Osoby zainteresowane tematem transformacji ekologicznej mogły w czasie konferencji brać udział w licznych wydarzeniach organizowanych przez metropolię, ale też zaproponować własne. Wybrane działania otrzymały wsparcie finansowe (maksymalnie 1000 euro na projekt) i komunikacyjne (promocję w prasie i mediach społecznościowych). W ramach wydarzeń towarzyszących zrealizowano m.in. spotkania dotyczące kompostowania, wideodebaty zorganizowane z inicjatywy licealistów czy instalację artystyczną zwracającą uwagę na różne kwestie związane z wodą.

Efekty procesu

W proces zaangażowało się łącznie ponad 2700 osób, odbyły się 132 różne wydarzenia, stworzono wspólnie ponad 800 rozwiązań. Ze wszystkimi sprawozdaniami z procesu można zapoznać się na stronie procesu: https://transition.orleans-metropole.fr/decouvrez-les-800-solutions-imaginees-ensemble-partagez-votre-avis/.

Na jesieni 2021 roku radni metropolii mają określić, które działania wynikające z posiedzeń zostaną wdrożone.

Wystawa podsumowująca posiedzenia na rzecz transformacji ekologicznej - plansze przedstawiające etapy procesu i wypracowane w jego ramach rozwiązania

Wystawa podsumowująca posiedzenia na rzecz transformacji ekologicznej. Fot. Elodie Ferreira. Źródło: strona procesu

Źródła [dostęp 29.09.2021]

Autorka tekstu: Joanna Chomko. Tekst powstał w ramach projektu Przestrzeń Praktyków Partycypacji realizowanego z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG.

Najnowsze informacje o procesie można znaleźć tutaj (dostęp 18.05.2022).