Le Grand Débat National – Wielka Debata Narodowa we Francji
Rok realizacji: 2019Jesienią 2018 roku, w wyniku zapowiedzi wzrostu cen paliwa, we Francji powstał oddolny niesformalizowany ruch żółtych kamizelek (fr. le mouvement des gilets jaunes), protestujący przeciwko podnoszącym się kosztom życia. Nazwa ruchu pochodzi od kamizelek odblaskowych, które stały się znakiem rozpoznawczym protestów. Uczestnicy ruchu organizowali blokady dróg oraz demonstracje, z których część przerodziła się w zamieszki. W odpowiedzi na ogólnokrajowy kryzys, wywołany protestami, prezydent Francji Emmanuel Macron zainicjował Wielka Debatę Narodową, która miała umożliwić wszystkim obywatelom i obywatelkom wyrażenie swojego zdania w ważnych sprawach publicznych.
W trakcie spotkań organizowanych w ramach debaty poruszano cztery tematy:
- transformację ekologiczną,
- podatki i wydatki publiczne,
- demokrację i obywatelstwo,
- usługi publiczne.
Wnioski zebrane podczas debaty miały posłużyć do wypracowania nowego kontraktu dla Narodu. Debata objęła teren całego kraju, rozpoczęła się 15 stycznia, a zakończyła 10 kwietnia 2019 r. obradami w senacie. Nad przebiegiem debaty czuwało dwóch ministrów: Sébastien Lecornu i Emmanuelle Wargon oraz pięciu niezależnych ekspertów (tzw. poręczycieli).
Esencja projektu
| Inicjatywa | Le Grand Débat National (Wielka Debata Narodowa) |
| Miejsce/czas | Francja, styczeń-kwiecień 2019 |
| Narzędzia | spotkania lokalne, punkty konsultacyjne, ankieta on-line, konferencje tematyczne |
Opis procesu
W ramach debaty odbyło się 10 134 otwartych spotkań lokalnych (zainicjowanych przez merów lub obywateli). Z listą spotkań organizowanych w każdym regionie można było zapoznać się na stronie internetowej debaty. Organizatorzy spotkań otrzymywali materiały pomocnicze dotyczące poruszanych tematów oraz wskazówki, jak zorganizować i przeprowadzić debatę.
Dodatkowo w 107 miastach w miejscach publicznych (np. przy dworcach, targach, sklepach) powstały punkty konsultacyjne, w których zbierano opinie mieszkańców. Swoje postulaty można też było zgłaszać również przez stronę internetową debaty lub listownie. Ponadto, zorganizowano 4 konferencje tematyczne z przedstawicielami 48 różnych organizacji oraz 21 konferencji z udziałem około 1400 obywateli i obywatelek.
Ostatnim etapem debaty były obrady w sejmie i senacie.
Szacuje się, że w Wielkiej Debacie Narodowej wzięło udział 1,5 miliona Francuzów.
Wśród wniosków z Wielkiej Debaty Narodowej wymienia się m.in. potrzebę obniżenia podatków i kosztów życia, wzmożoną działalność na rzecz poprawy stanu środowiska naturalnego oraz podniesienie zaufania obywateli wobec instytucji państwowych. Konkretne zmiany w funkcjonowaniu państwa mają zostać wprowadzone w 2020 roku.
Rezultaty
W wyniku Wielkiej Debaty Narodowej zebrano bardzo dużą liczbę wniosków, pochodzących z wielu różnych źródeł (raportów ze spotkań, ankiety on-line, punktów konsultacyjnych itp.). Wszystkie przeanalizowano i opublikowano na stronie internetowej debaty – można się z nimi zapoznać tutaj.
Graficzne podsumowanie Wielkiej Debaty Narodowej. Źródło: granddebat.fr
Problemy/wyzwania
Problemem było zagwarantowanie bezstronności podczas Wielkiej Debaty Narodowej. W celu jej zapewnienia powołano kolegium poręczycieli składające się z pięciu niezależnych od rządu i zaangażowanych na rzecz interesu publicznego osób, które miały zapewnić przejrzystość całego procesu i czuwać nad procesem zbierania wniosków z debaty.
Wyzwaniem był także ograniczony czas na analizę wniosków zebranych podczas procesu. Koniec ich zbierania wyznaczono na 18 marca, a już 5 kwietnia miała zostać opublikowana synteza wniosków. Z tego powodu pierwsze przedstawione analizy nie zawierały wszystkich informacji i musiały zostać później uzupełnione.
Źródło
- oficjalna strona Wielkiej Debaty Narodowej – granddebat.fr
Materiały dodatkowe
- Karta Wielkiej Debaty Narodowej opisująca zasady obowiązujące organizatorów i uczestników spotkań (dostęp: 25.09.2019)
- wskazówki dla organizatorów spotkań (dostęp: 25.09.2019)
- scenariusz spotkania (dostęp: 25.09.2019)
Tekst: Joanna Chomko
